Etyka w szkole to ważny element edukacji, który ma na celu kształtowanie moralności młodych uczniów oraz rozwijanie ich umiejętności podejmowania właściwych decyzji etycznych. Obecnie przedmiot nie jest obowiązkowy, ale uczniowie za zgodą rodziców, mogą brać w nim udział. Minister Edukacji planował, że etyka wejdzie do podstawy programowej, ale na razie plany z tym związane, zostały oddalone. Dużym problemem są braki kadrowe, ponieważ tylko niewielka liczba nauczycieli ma uprawnienia do nauki etyki. Nie wiadomo, jakie kroki poczyni rząd, dlatego dyrektorzy szkół szukają wykładowców tego przedmiotu, niejednokrotnie finansują naukę nauczycielom, którzy chcą poszerzyć swoje kwalifikacje. Jak wyglądają lekcje etyki w szkole? Jak można zostać nauczycielem tego przedmiotu?
Etyka w szkole – co to jest?
Co to jest etyka w szkole? To pytanie zadają sobie często uczniowie i ich rodzice. Wiele osób myli ją z religią, ale nauczyciel etyki nie powinien narzucać swojego światopoglądu, propagować tylko jednej religii. Etyka w szkole to przedmiot szkolny, która koncentruje się na nauce zasad moralnych, odpowiedzialności społecznej oraz rozwoju zdolności uczniów do podejmowania etycznych decyzji. Dobrze prowadzona pomaga młodym ludziom zrozumieć różnice między dobrem a złem, kształtuje ich charakter. Ministerstwo planuje, aby uczniowie wybierali, czy chcą brać udział w etyce, czy w lekcji religii. Obecnie żaden z tych przedmiotów nie jest obowiązkowy, ale są uczniowie, którzy chętnie poszerzyliby wiedzą na temat zasad etycznych, moralności czy sprawiedliwości. Etyka, prowadzona przez osoby z odpowiednim wykształceniem, lubiące pracę młodzieżą, mogą wpłynąć na światopogląd młodych ludzi, sprawdzić, że zmianie ulegną ich priorytety. Warto pamiętać, że jeżeli zainteresowanie etyką w danej szkole jest małe, zajęcia mogą odbywać się w grupach międzyszkolnych.
Lekcje religii – cele nauczania
Etyka może być nauczana w szkołach podstawowych i średnich. W szkole podstawowej nauka tego przedmiotu ma na celu ukazanie etyki jako dyscypliny filozoficznej, o długiej historii. W szkołach średnich przedmiot ma kształtować moralność i tożsamość młodych ludzi. Na lekcjach etyki omawiane są takie zagadnienia jak:
- Kształtowanie moralności – głównym celem lekcji etyki w szkole jest kształtowanie moralności uczniów. Nauczyciele etyki starają się pomóc uczniom zrozumieć, dlaczego pewne działania są właściwe, a inne niepożądane.
- Rozwijanie umiejętności rozważania etycznego – na zajęciach etyki uczniowie uczą się, jak podejmować świadome, etyczne decyzje. Zajęcia pomagają rozwijać umiejętność rozważania różnych perspektyw i konsekwencji swoich działań.
- Kształtowanie odpowiedzialności społecznej – nauczanie etyki pomaga uczniom zrozumieć, że są częścią społeczeństwa i mają wpływ na otaczający ich świat. Zajęcia uczą odpowiedzialności społecznej i angażowania się w sprawy społeczne.
Nauczyciel etyki – jak nim zostać?
Od tego roku etyka miała stać się przedmiotem obowiązkowym, ale z powodu małej ilości nauczycieli, którzy mogą uczyć etyki, tak się nie stało. Nie wiadomo, jak sytuacja będzie wyglądać w kolejnych latach. Może się zdarzyć, że dyrektor szkoły będzie miał obowiązek zorganizowania lekcji etyki w szkole. Według prawa oświatowego obowiązującego w Polsce nauczycielem etyki może zostać osoba, która ukończyła studia wyższe I lub II stopnia, a także studia podyplomowe z filozofii lub etyki. Niezbędne jest także przygotowanie pedagogiczne, które musi obejmować 270 godzin nauki oraz 150 godzin praktyk w placówce edukacyjnej. Możliwe jest także powierzenie nauczania etyki nauczycielowi innego przedmiotu, jeżeli zakres studiów obejmował program przewidziany do nauki tego przedmiotu w danej klasie. W klasach I-III etyki można nauczać nauczyciel nauczania wczesnoszkolnego. Decyzję o powierzenia nauczycielowi nauki etyki podejmuje zawsze nauczyciel danej szkoły.
Etyka – studia podyplomowe
Etyka studia podyplomowe są skierowane do nauczycieli i osób planujących karierę w edukacji. Z oferty mogą skorzystać absolwenci studiów I lub II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich, którzy mają przygotowanie pedagogiczne. Programy tych studiów obejmują wiedzą meteoryczną i praktyczną, zawartą w podstawie programowej szkoły podstawowej i ponadpodstawowej. Tematy obejmują takie zagadnienia, jak metody nauczania etyki, rozwijanie programów edukacji moralnej, psychologia moralności oraz etyczne dylematy w edukacji. Po ukończeniu studiów absolwent powinien być w stanie posługiwać się językiem specjalistycznym filozofii i etyki, umieć przekazywać wiedzą zgodnie z podstawą w sposób, który zaciekawi dzieci i młodzież. W programie studiów są m.in. takie przedmioty jak: Historia filozofii i myśli etycznej, Etyka ogólna, Etyka społeczna, Etyka polityczna, Etyka zawodowa nauczycieli, Psychologia moralności, Współczesne kierunki etyczne, Wprowadzenie do estetyki, Dydaktyka etyki w szkole. Ważna jest także praktyka zawodowa, która wynosi 90 godzin.
Etyka w szkole odgrywa ważną rolę w kształtowaniu moralności i wartości młodych uczniów. Ważne jednak, aby lekcje były prowadzone przez wykształcone osoby. Aby zostać nauczycielem etyki, należy zdobyć odpowiednią wiedzę i przygotowanie zawodowe, można wybrać m.in. studia podyplomowe z tego zakresu. To dobre rozwiązanie, zwiększające kompetencje zawodowe. Dzięki nauczaniu etyki w szkole młodzi ludzie mogą rozwijać się jako odpowiedzialni obywatele, gotowi do podejmowania etycznych decyzji w swoim życiu.
